Amerika’dan…

İlk aşı

1937 senesinden bu yana New York’ta yaşanan en feci kar fırtınası içinde kalmış olmak bir yana dursun. Gündem uzun zamandır olduğu gibi Koronavirüs. Sizlere daha önceden aşının ne zaman geleceğini ve aşılama tarihinin ne zaman olacağını yazmıştım. Bununla birlikte birkaç hafta öncesine kadar çok yakınız, bulduk, buluyoruz dedikleri aşı birden bire birçok ülkede üretilerek kullanılmaya başlandı.

İnternette okuduğum Türkiye’nin Çin’den aldığı aşılar ve Çin’in BionTech’den aldığı aşılar ile ilgili yazılmış cap’s leri derlesek, ağlanacak halimize ne denli güldüğümüzün haritası çıkacaktır.

Daha önceden verdikleri tarihe binaen 14 eyaletlere dağılarak ABD tarihinin en kayıplı vakası olan korona ile mücadele başladı. Bu aşılama diğer bir yandan da ülke tarihinin en büyük aşı kampanyası olduğunu da söyleyeyim. Queen’s Long Island Jewish Center’da yoğun bakım hemşiresi olarak çalışan Sandra Lindsay ilk aşılanan kişi oldu.

“Doktorun eli çok hafifti, diğer aşılardan farklı bir şey hissetmedim, kendimi iyi hissediyorum” dedi.

Canlı Yayında aşı

Lindsay’e vurulan aşıyı canlı yayında yereller dahil olmak üzere bir çok kanal yayınladı. New York Valisi Andrew Cuomo aşının savaşı sona erdirecek silah olduğuna inandığınısöyledi ve “bu kitabın son bölümünün başlangıcıdır” diye ekledi. Başkan Trump ise genel olarak kullandığı twitterdan şu açıklamayı yaptı “ilk aşı vuruldu. Tebrikler ABD! Tebrikler dünya!”

14 Aralık itibarı ile tüm eyaletlerde yetecek kadar aşı gönderilmiş ve planlanan aşılama ile yıl ortasına kadar hastalığın yayılmasının önüne geçeceği düşünülüyor. Aşı ülke genelinde 145 ayrı dağıtım merkezinden dağılacak. Işık Hızı Operasyonu gereğince kullanmaya karar verdiği Moderna firmasının geliştirdiği aşının onayı için FDA (Gıda ve İlaç Dairesi) danışma kurulu 17 Aralıkta toplanacak.

Sistem öyle güzel işliyor ki; öncelikli olanların kim olduğu biliniyor ve bununla birlikte kurulan ben ne zaman aşı olacağım gibi bibi bir internet sitesinden aşı olacak kişilerin önlerinde kaç kişi olduğu görmeleri sağlanıyor.

Pfizer şu an sadece acil olan ihtiyacı karşılıyor, operasyona göre Moderna’nın oyuna girmesi ile aşılama sayıları iki hatta üç katına çıkacak gibi görünüyor. Yetkililer Aralık ayı sonuna kadar 20 milyon kişiye aşının ilk dozunu verebilecek stoklama için 40 milyon aşıyı hedeflediklerini açıkladılar. Ocak ve Şubatı geçtikten sonra beklenen rakamın 50 milyon civarında olmasını planlamışlar.

Lokantalar ne oldu?

Sizin de bildiğiniz gibi instagramda @hikmet_savatli adı ile gastronomi postları yapıyorum. Bu bağlamda zaman zaman size New York ve ABD genelinin gastronomi haritasını çıkaracağımı söylemiştim fakat koronavirüs sebebi ile bu yazılara bir türlü başlayamadık.

En son bıraktığımızda lokantalar dışarıya masalarını atarak New York’un gökdelen siluetine bir Avrupa yazı havası ekliyormuş imajı veriyorlardı. İçeriye girmek, içeride yemek yemek hatta tuvalete bile gitmek bile “bir kere daha düşündün mü?” diyecek kadar önemliydi.

Yazı, ya dışarda servis yada asla diye geçtik. Paket servisler çalışıyordu ama dışarı masa koyamayanlar masaları barikat gibi dükkanlarının kapısına koyarak kimseyi içeri almadan uzaktaki masanın üzerine paketleri koyuyor nakit almıyor online ödeme kabul ediyordu! Düşünsenize para almıyorlardı!

Kış geldi okullar açıldı ki büyük çoğunluk uzaktan eğitime geçti. Lokantacılar lobicilik faaliyetleri ile dükkanlarını açma girişimlerinde %25 kapasite ile kullanma iznini kopardılar. Restoran sahipleri memnun değildi. Her ne kadar kira, maaş ve vergisel yardım alsalar da tam kapasite çalışmak istiyorlardı.

Ben bu noktada gitmeye korktuğum için hiçbir yere gitmedim ama yürürken önünden geçtiğim lokantaların %25 kapasite doluluk yerine boşluk bıraktığını görünce iyice korktum! Ağız yolu ile solunumdan bulaşan bir virüs, kapalı alanda dolu ağız ve sohbet ile nasıl yayılacağını bir tek ben mi düşünebilmiştim?

Geçtiğimiz Pazartesi itibarı ile restoranlar sadece dışarıda yemek servis edebilir kararını alan vali Cuomo ve Başkan de Blasio için 3 gündür Times Meydanı başta olmak üzere NYC genelinde birçok noktada protestolar yapılıyor.

“kira ödüyorum, adam çalıştırıyorum, vergi veriyorum! Bizi bitirmek istiyorlar, yılbaşına bu kadar yaklaşmışken bu karar hiç olmadı!” gibi açılmaları kanımca haklı (onların tarafından) haklı buluyorum. Zira tatil sezonu yılın en çok para kazanılan zamanlarından. Hastalığın yayıldığını da düşünürsek lokanta kapatan devlet de haklı herkes haklı!

Evimin bir alt sokağında Cosmic Diner var 80 yıllık bir işletme. Pandemi öncesi yeni tadilattan çıktı, açıldı pandemi patladı. O da diğer birçok lokanta gibi kapandı belki hiç açamayacak. Bu noktada pandemi ekonomiyi zorladığı gibi yıllanmış lezzetleri de aramızdan alıyor.

Esnafın derdi burada da bitmiyor, 1937’den beri yaşanmış olan en büyük kar fırtınası geldiği için Çarşamba itibarı ile dışarıya da masa atmaları, servis yapmaları yasak. En son böylesine çılgın bir kar yağışı 3 sene önce olmuştu. Eşimle Times Meydanına gidip bir bakalım neler oluyor diye sokağa çıktığımızda, öyle şiddetli bir fırtına vardı ki; Oz büyücüsündeki Dorothy gibi uçacağız zannettim.

Amerika’dan şimdilik bu kadar! Gündem aşı ve esnaftı. Haftaya, dünyanın merkezindeki güncel haberler ile karşınızda olabilmek dileği ile hoşça kalın…

Hikmet SAVATLI